Akıp giden zamanın içinde, bazen çocuğumuz, bazen kendimiz, bazen yakınımız için, 'normal olmayan' her hangi bir durumla doğru orantılı olarak, bunun kanıtını oluşturacak psikolojik testlere başvurma ihtiyacımız olur.
Psikolojik testler, bireylerin duygu, düşünce, ilgi, tutum, kişilik özellikleri, yetenek ve davranışları gibi farklı açılardan standart koşullar altında gözlemlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Kişi ile ilgili her yönüyle kısa zamanda değerlendirme yapabilmeyi sağlayan psikolojik testlerden, mevcut ihtiyaca göre farklı alanlarda istifade edilmektedir.
Yetenek testleri, bireyin yetenek ve yetkinliklerinin belirlenmesinde kullanılan değerlendirme araçlarıdır. Başarı ve yetenek testleri bu guruba girmektedir. Yetenek testleri genel olarak performans ölçen testler olarak bilinir. Bireyin belirli bir alandaki becerisini, yatkınlığını ve performans başarısını ölçer. Buna en iyi örnek mesleki testlerdir.
Bireyin kişilik özelliklerini değerlendirmeyi amaçlayan kişilik testleri temel olarak, projektif ve objektif kişilik testleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Objektif kişilik testleri, yapılandırılmış bir malzemenin sunulduğu, standart bir puanlama ve yorumlama prosedürünün olduğu testlerdir. Bu noktada, kişilik ile ilgili kağıt-kalem testlerinin çoğu objektif testler grubuna girmektedir.
Herman Rorschach tarafından 1921 yılında geliştirilen Rorschach, projektif kişilik testleri arasında en sık kullanılan testlerden biridir. Rorschach Testi, mürekkep lekelerinden oluşan 10 karttan meydana gelmekte ve 4-5 yaşın üstündeki herkese uygulanabilmektedir. Uygulama, puanlama ve yorumlamada özel eğitim ve uzmanlık gerektiren Rorschach Testi, kişinin nesne ilişkileri, duygu dünyası, savunmaları, ego fonksiyonları, düşünce ve algı sistemi, temel ihtiyaçları, çatışmaları, eğilimleri, kişilik özellikleri gibi birey ile ilgili detaylı bilgi veren ve genellikle klinik amaçlarla kullanılan bir testtir.
1938 yılında Henry Murray tarafından geliştirilen, Tematik Algılama Testi, farklı resimlerden oluşan 20 karttan oluşmaktadır. Kadın ve erkekler için ayrı kartların kullanıldığı test, 10 yaşın üzerindeki herkese uygulanabilen projektif bir testtir. Genel olarak bireylerin temel ihtiyaçlarını, savunmalarını, yaşamlarındaki ana temaları, diğerleriyle ve otorite figürleriyle olan ilişkilerini, hakim duyguları, kaygıları, çatışmaları ve kişilik özelliklerini değerlendirmeyi amaçlayan Tematik Algılama Testi, özel eğitim ve uzmanlık gerektiren bir testtir.
Bu test, insan, aile, ev ve ağaç gibi çizimlerinin yaptırıldığı projektif bir testtir. Sıklıkla, bireylerin ana motivlerini, insanları ve kendini nasıl algıladığı, baskın duygular gibi bireyin hayatındaki belli başlı temalara ilişkin önemli bilgiler vermektedir. İnsan Çizimleri Testi, genellikle diğer testlerle birlikte bir batarya içinde sunulmakta, yorumlaması uzmanlık gerektirmekte ve her yaşta kullanılmaktadır.
Duygusal zeka veya yaygın ingilizce ifade edilişiyle EQ (Emotional Quotient), bir insanın kendisine veya başkalarına ait duyguları anlama, sezinleme, yönetme ve yönlendirme yetisi, kapasitesi ve becerisinin ölçümünü tanımlamaktadır. Duygusal Zeka Testi, insanın duygusal zekasını oluşturan; kişinin kendini ne kadar tanıdığı, kendi duygularını ne kadar kendi lehine çevirerek kontrol edebildiği, empati gücü (kendini karşısındakinin yerine koyabilmesi), karşısındakinin duygu, düşünce ve davranışlarını ne kadar kendi lehine çevirebildiği, Özgüven, Motivasyon, gibi ana temalar üzerinde saptamada bulunur. Ve alınan sonuçlara gore iyileştirilmesi gereken temaların belirlenmesine yardımcı olur.